De RegioDesk, het kloppend hart van BEREIK!, overziet het regionale wegennet in Zuid-Holland. Hier komt de informatie samen van de verkeerscentrales van Rijkswaterstaat, provincie Zuid-Holland en de gemeenten Den Haag en Rotterdam. Zijn er geen bijzonderheden, dan functioneert dit viertal zelfstandig. Maar zodra er hinder dreigt, waarbij meerdere verkeerscentrales actie ondernemen, coördineert en monitort de RegioDesk de inzet van alle verkeersmaatregelen. En dat doet zij al tien jaar met succes. Tijd om terug te kijken… én vooruit.
Daarom een RegioDesk!
In 2021 kampt de regio Zuid-Holland met forse bereikbaarheidsproblemen. Ook tien jaar geleden was de druk op het wegennet al groot. Bovendien stonden er toen grootschalige werkzaamheden op de A15 en A20 op stapel. Een hoog besef van urgentie resulteerde in een groot bestuurlijk commitment voor maatregelen. Alle betrokken partijen vonden dat er een centrale desk moest komen voor het regionaal managen van het verkeersnetwerk.
Slimme technieken inzetten
Met regionaal netwerkmanagement wordt met behulp van slimme technieken het verkeer geïnformeerd en gemonitord. Denk aan het meer groen geven bij verkeerslichten en het tonen van reistijden en alternatieve routes op informatiepanelen. Op die manier benutten we het wegennet zo goed mogelijk en bereikt de weggebruiker zijn bestemming veilig en snel.
Interactieve infographic: vind hier meer informatie over de gehele organisatie van BEREIK!
Start RegioDesk:1 september 2011
In 2008 nam het samenwerkingsverband BEREIK! (toen nog) – de gemeenten Den Haag en Rotterdam, provincie Zuid-Holland, Rijkswaterstaat Zuid-Holland en Stadsgewest Haaglanden en Stadsregio Rotterdam – het besluit om fors te investeren in regionaal verkeersmanagement. De eerste jaren lag de focus op het afstemmen van tactische kaders, de oplevering van de benodigde middelen (extra DRIP’s, meetpunten etc.) en het opstellen van gezamenlijke regelscenario’s.
Binnen 8 maanden operationeel
In 2011 werd, onder druk van de grote wegwerkzaamheden, onder de vlag van BEREIK! de RegioDesk opgezet. Er was toen geen tijd om te praten over ideale oplossingen. Voor snel resultaat moesten praktische maatregelen worden uitgewerkt. Uiteindelijk lukte het om binnen acht maanden de RegioDesk operationeel te krijgen in de Verkeerscentrale Zuidwest-Nederland van Rijkswaterstaat in Rhoon. Op 1 januari ging het Regionaal Verkeerskundig Team van start (inmiddels omgedoopt tot Operationeel Tactisch Team). In augustus werd er proefgedraaid met gezamenlijke regelscenario’s bij grootschalig onderhoud op de Rotterdamse ring A20 en op 1 september 2011 ging de RegioDesk BEREIK! ‘live’.
Verder professionaliseren
De losse laptops en technische bypasses waarmee is begonnen, staken weliswaar schril af bij de prachtige ‘vaste’ systemen van de centrale, maar dagelijks operationeel regionaal verkeersmanagement mét meerwaarde was een feit. Sinds het live gaan van de RegioDesk zijn de techniek, scenario’s en werkafspraken geleidelijk doorontwikkeld.
Eerste 5 jaar:2011 – 2016
Toegevoegde waarde bij incidentele hinder
Bij de start van de RegioDesk waren de eerste regelscenario’s vooral gericht op het informeren en sturen van verkeer bij dagelijkse drukte. Deze scenario’s hadden zeker meerwaarde. Maar de praktijk leerde dat de RegioDesk vooral toegevoegde waarde heeft bij incidentele hinder als ongevallen, wegwerkzaamheden, evenementen en storingen aan infrastructuur. Juist deze incidentele hinder vergt een wegbeheerdersoverstijgende inzet van een optimaal afgestemd pakket maatregelen. Voor incidentele hinder die te voorzien was, zijn de maatregelen in regelscenario’s voorbereid. Dat is echter niet voor álle mogelijke situaties gedaan. In onvoorziene situaties kon de RegioDesk in samenspraak met de betrokken verkeerscentrales improviseren, waarbij de uitgewerkte scenario’s vaak een goede basis boden.
Gaandeweg steeds beter worden
Om de samenwerking in de regio naar een hoger niveau te brengen was het noodzakelijk om techniek en processen verregaand te integreren. Dat was een weg met de nodige hindernissen. Dat verbetertraject vroeg geregeld om oplossingen die gebaseerd waren op ‘roeien met de riemen die je hebt’.
Operationele samenwerking essentieel
Terugkijkend op de eerste vijf jaren van de RegioDesk valt het op dat de focus erg op realiseren en verbeteren van de techniek lag. Slimme maatregelen zorgden niet altijd en overal voor een beter resultaat. Naast een technisch goed opererende RegioDesk bleek meer aandacht voor een goede operationele samenwerkingsorganisatie onontbeerlijk. Het verzorgen en beheren van technische koppelingen vormden een punt van aandacht.
Tijdelijke verbindingen structureel houden
Zo lukte het tijdens de Nucleair Security Summit in 2014 om alle gewenste koppelingen operationeel te krijgen. Na afloop bleek het echter een hele klus om die tijdelijke verbindingen ook structureel – en dat betekent onder meer: tegen acceptabele kosten – beschikbaar te houden. De bereidheid om buiten de gebaande paden te treden, op uitvoerend én managementniveau, was onmisbaar om toch stappen vooruit te maken.
Steeds meer wegbeheerders aanhaken
Ondanks de uitdagingen zijn er in de eerste jaren toch de nodige koppelingen met wegbeheerders gerealiseerd. Zo kon de Regiodesk de verkeerslichten en DRIPs bedienen van onder andere Rijkwaterstaat, Rotterdam, Vlaardingen, Schiedam, en Krimpen aan den IJssel. Dat gebeurde ‘met één druk op de knop’, zodat de verkeerslichten en DRIPs bij al die wegbeheerders werden aangepast volgens de vooraf geconfigureerde scenario’s, zonder dat die wegbeheerders er nog naar om hoefden te kijken.
Meer anticiperen op verkeer
Ook de verkeerskundigen bij de wegbeheerders gingen steeds meer onderling afstemmen, zodat opgestelde regelscenario’s voor geplande hinder de optimale doorstroming van het gehele wegennet ondersteunde. Belangrijk was ook het kunnen anticiperen op het verkeer. Het combineren van databronnen, om verder vooruit te kunnen kijken en tijdig de juiste maatregelen in te zetten, was een uitdaging.
Tweede 5 jaar:2017 – 2021
Koppelingen en ketenbeheer
In 2017 werd een bijzondere mijlpaal bereikt: na die van Rotterdam en Rijkswaterstaat werden ook de verkeerssystemen van de gemeente Den Haag en Provincie Zuid-Holland gekoppeld, met daaraan weer vele verkeerslichten van andere wegbeheerders in de regio. Dit betekende dat alle wegbeheerders in Zuid-Holland over en weer een breed scala aan verkeersmaatregelen konden inzetten. Voorheen kostte dat meer handelingen en nu kon dit met één druk op de knop.
Meer grip op systemen
De diverse systemen (langs de weg) zijn vaak in beheer bij verschillende organisaties. Deze systemen zijn belangrijk voor het functioneren van de RegioDesk. Om hier meer grip op te krijgen, is het proces ‘Ketenbeheer’ ontwikkelt. Daarmee is in kaart gebracht welke systemen en koppelingen relevant zijn en wat het minimum niveau is waaraan dit moet voldoen. In ketenbeheer wordt voortgebouwd op wat een beheerder aan eigen beheertaken heeft belegd en in contracten met onderhoudsaannemers heeft afgesloten. In een regionaal beheerplan zijn de afspraken hierover vastgesteld. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over onder meer de beheertaak en de installatieverantwoordelijkheid bij DRIPs.
Verdergaande samenwerking met Rijkswaterstaat
Vooral bij onvoorziene situaties vraagt het gezamenlijk verkeersmanagement van de vier verkeerscentrales in Zuid-Holland veel afstemming, advisering, coördinatie en monitoring door de RegioDesk van BEREIK!. In 2019 is, in een proef, onderzocht of de kwaliteit en de efficiency verbeteren als de uitvoerende taken van de Rijkswaterstaat verkeersmanagementdesk en de coördinerende taken van de RegioDesk worden gecombineerd.
Proef geslaagd!
Tijdens de proef voerde een klein team van wegverkeersleiders gezamenlijk de taken uit die voorheen door enerzijds de BEREIK!-RegioDesk en anderzijds de verkeersmanagementdesk van Verkeerscentrale Zuidwest-Nederland van Rijkswaterstaat werden uitgevoerd. Uit de proef bleek dat er kortere communicatielijnen ontstonden. Dit leidde tot betere afstemming, doelgerichter werken en meer onderling vertrouwen. Ook was een verbetering van de doorstroming over de beheergrenzen merkbaar en een betere borging van de inzet regelscenario’s voor werk in uitvoering en grote evenementen. Eind 2019 is besloten deze samenwerking structureel voort te zetten.
Monitoring van doorstroming
Op verzoek volgt de RegioDesk ook nauwgezet de doorstroming van het verkeer. Onder meer bij wegwerkzaamheden, bijzondere situaties en evenementen. Zo zijn in 2019 Boerenprotesten en de afsluiting van de Wantijbrug scherp in de gaten gehouden. Eind 2019/begin 2020 is de situatie rond de start van de Brexit gemonitord. En tijdens de proef met gedeeltelijke afsluiting van rijstroken in de Rotterdamse Maastunnel werd ook de verkeerssituatie rond de tunnel voortdurend gevolg. Momenteel monitort de RegioDesk de doorstroming rond winkelcentrum The Mall of the Netherlands in Leidschendam.
Samen loggen
Een verbetering die de afgelopen jaren op de desks is doorgevoerd is het monitoren en vastleggen (“loggen”) van de incidentmeldingen en de impact van de ingezette maatregelen. Dit ter vervanging van het telefonisch doorgeven van de meldingen. Door het gebruik van dezelfde applicatie op de verschillende operationele desks wordt het uitwisselen van informatie sneller en eenvoudiger. Ook ontstaat er voor betrokken wegverkeersleiders een eenduidig beeld over een incident en draagt het bij aan het monitoren van inzet en effect van verkeersmaatregelen. Inmiddels wordt op de RegioDesk en bij de verkeersregiekamer van de gemeente Rotterdam deze applicatie gebruikt als log-tool. De provincie Zuid-Holland en gemeente Den Haag gebruiken de applicatie om incidenten sneller te detecteren.
De toekomst:2022 en verder
Bereikbaarheid op peil houden en verder optimaliseren!
De RegioDesk blijft een coördinerende regionale rol houden bij grensoverschrijdende verkeersmanagement inzet en monitoring. Net als bij de start van de RegioDesk bestaat nu nog steeds de urgentie om de bereikbaarheid in Zuid-Holland op peil te houden. Daarnaast geldt dat de komende periode diverse ontwikkelingen op stapel staan.
Meer focus op bijzondere situaties
Informatie langs de weg wordt steeds meer vervangen door in-car informatie, terwijl de overheid sterker inzet op digitalisering. Het verkeer regelt en organiseert zichzelf steeds meer in de reguliere situaties (in-car informatie, intelligente verkeerslichten) en de RegioDesk zal zich steeds meer richten op de sterk afwijkende situaties.
Nieuwe opleiding
Dit en volgend jaar wordt voor de RegioDesk een nieuw opleidingsprogramma opgezet. Het accent hierin ligt op de samenwerking met de andere desks, areaalkennis, kennis van beschikbare middelen en proactief handelen.
Samen sterker
Met de komst van de nieuwe organisatie Zuid-Holland Bereikbaar wordt het samenstellen van een optimaal ‘wegbeheerderoverstijgend’ pakket aan maatregelen aangevuld met mobiliteitsmanagement. Naast BEREIK! gaan ook de Verkeersonderneming en Bereikbaar Haaglanden en Rijnland in deze nieuwe organisatie op. Samen houden wij Zuid-Holland bereikbaar!
Colofon
Uitgave van: BEREIK! Postbus 21012 3001 AA Rotterdam Bezoekadres: Westersingel 12 3014 GN Rotterdam 088 – 544 51 61 E-mail: info@bereiknu.nl Website: bereiknu.nl Realisatie: BEREIK! Onlineblad.nl - Ruud Slagmolen,Len Blonk Augustus 2021